สาระที่ 2 รู้จักกับแอปพลิเคชัน (Application) และการจัดการข้อมูลดิจิทัล

1 ทักษะการเข้าถึง

หนูลองใช้แอปพลิเคชันถ่ายภาพแล้วค่ะ ทำไมบางภาพก็เป็นไฟล์ JPG บางภาพก็เป็นไฟล์ PNG คะ

นอกจากการใช้งานแอปพลิเคชันกับอุปกรณ์ต่าง ๆ แล้ว น้อง ๆ จะต้องรู้จักการจัดการกับข้อมูลที่พบเห็นได้จากสื่อดิจิทัลในแพลตฟอร์มต่าง ๆ เพื่อให้ง่ายต่อการนำข้อมูลมาใช้ให้เกิดประสิทธิภาพในครั้งต่อไปได้ เรามาทำความรู้จักกับประเภทของไฟล์ที่พบได้เห็นในชีวิตประจำวันกันเลยครับ

1. ประเภทรูปภาพและกราฟฟิก

.jpg

Jpeg เป็นไฟล์รูปภาพที่นิยมใช้มากที่สุด โดยเฉพาะภาพถ่ายที่สามารถเก็บความละเอียดได้สูงในขณะที่ขนาดไฟล์นั้นมีขนาดเล็ก

.gif

เป็นไฟล์ภาพที่สามารถแสดงเป็นภาพเคลื่อนไหวได้ เหมาะกับการเก็บไฟล์รูปภาพขนาดเล็ก และมีจำนวนของสีน้อยแสดงสีสูงสุดได้แค่ 256 สี และสามารถทำพื้นหลังโปร่งใสได้อีกด้วย

.png

เป็นรูปแบบไฟล์ภาพที่สามารถทำเป็นพื้นหลังโปร่งใสได้ และยังแสดงความละเอียดของภาพได้ดีพอกับ .jpg แต่ว่าไม่สามารถทำภาพเคลื่อนไหวได้เหมือน GIF

.bmp

Bitmap เป็นไฟล์ถูกสร้างขึ้นมา เพื่อใช้แสดงผลภาพกราฟิกโปรแกรมวินโดวส์ ไม่มีการบีบอัดความละเอียด ไฟล์จึงมีขนาดใหญ่

.tiff

เป็นไฟล์รูปภาพขนาดใหญ่ เพราะแสดงภาพที่ละเอียดมาก คุณภาพสูง รองรับระบบสีได้หลายแบบทั้ง CMYK, RGB, Lab, Indexed Color และ Grayscale เหมาะสำหรับนำไปปริ้นเป็นสื่อสิ่งพิมพ์ต่าง ๆ

.psd

เป็นไฟล์ภาพของโปรแกรม Adobe Photoshop หากเครื่องคอมพิวเตอร์ของน้อง ๆ มีโปรแกรม Adobe Photoshop เมื่อเปิดไฟล์ .psd น้อง ๆ จะสามารถแก้ไขและตกแต่งภาพได้

.swf

Flash File เป็นไฟล์ภาพเคลื่อนไหวของโปรแกรม Adobe Animate และโปรแกรมอื่น ๆ ที่ สนับสนุนการส่งออกไฟล์ให้เป็น Flash Movie

.ai

เป็นไฟล์จากโปรแกรม Adobe Illustrator ซึ่งเป็นโปรแกรมที่มีการจัดเก็บข้อมูลภาพในรูปแบบ Vector ลักษณะเด่นของไฟล์ภาพแบบ Vector คือ สามารถย่อหรือขยายภาพได้ไม่จำกัด โดยที่ภาพไม่แตก

2. ประเภทเอกสาร

.doc

Document เป็นไฟล์เอกสารเก็บข้อมูลงาน เปิดใช้งานในโปรแกรมไมโครซอฟต์เวิร์ด (Microsoft Word)

.xls

Excel เป็นไฟล์ตารางข้อมูลงาน เปิดใช้งานในโปรแกรมไมโครซอฟต์ เอ็กเซล (Microsoft Excel)

.ppt

PowerPoint เป็นไฟล์สำหรับนำเสนองาน แสดงงานเป็นสไลด์ ๆ ใช้โปรแกรมไมโครซอฟต์พาวเวอร์พอยท์ (Microsoft PowerPoint) ในการอ่านไฟล์

.pdf

PDF เป็นไฟล์ขนาดเล็ก คุณภาพสูงจากบริษัท Adobe ใช้ในการแสดงเอกสาร ซึ่งจะต้องใช้ โปรแกรม Adobe Acrobat Reader ในการเปิดอ่านไฟล์

.txt

เป็นไฟล์ที่เก็บข้อมูลตัวอักษรประเภทหนึ่ง ซึ่งไม่รองรับข้อมูลรูปภาพ ใช้โปรแกรม NotePad, WordPad หรือ text editor ต่าง ๆ ในการเปิด

3. ประเภทบีบอัดข้อมูล

.zip

Zip ไฟล์ คือ ไฟล์ที่ถูกบีบอัดข้อมูล สามารถใช้โปรแกรม Winzip, Pkzip, Winrar ในการแตกไฟล์

.rar

เป็นไฟล์ที่ถูกบีบอัดข้อมูล สามารถใช้โปรแกรม Winzip, Pkzip, Winrar ในการแตกไฟล์

4. ประเภทเสียง

.wav

Wave ไฟล์ เป็นไฟล์เสียงมาตรฐานที่ใช้กับระบบปฏิบัติการ Windows จุดเด่นคือ เป็นไฟล์ ที่มีคุณภาพเสียงดีมากถึงมากที่สุด และยังให้เสียงในรูปแบบ Stereo ได้อีกด้วย แต่ข้อเสียคือไฟล์ .wav มีขนาดใหญ่ทำให้สิ้นเปลืองพื้นที่ในการเก็บข้อมูล

.mp3

เป็นไฟล์เสียงที่มีพื้นฐานจากไฟล์ Wave แต่มีขนาดเล็กกว่าประมาณ 8-10 เท่า เนื่องจากข้อมูลในไฟล์ถูกบีบอัดให้เล็กลงแต่ยังคงคุณภาพไว้ใกล้เคียงต้นฉบับ และสามารถเปิดไฟล์ได้จากอุปกรณ์ที่หลากหลาย ซึ่งปัจจุบันมีการพัฒนามาเป็น .mp4

.wma

Windows Media Audio เป็นไฟล์เสียงดิจิทัลรูปแบบใหม่กว่า MP3 มีการบีบอัดดีกว่า ทำให้ไฟล์มีขนาดเล็กกว่า MP3 พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟต์ ปัจจุบันนิยมนำมาใช้กับระบบการ Streaming ผ่านอินเทอร์เน็ตด้วย

5. ประเภทวิดีโอ

.avi

Audio Video Interleave พัฒนาโดยบริษัทไมโครซอฟท์ เป็นรูปแบบการบีบอัดไฟล์ข้อมูลที่น้อย เมื่อเทียบกับ Format อื่น ๆ จึงทำให้ได้ไฟล์ที่มีคุณภาพที่ดีทั้งภาพและเสียง แต่มีขนาดไฟล์ที่ใหญ่ เหมาะกับงานตัดต่อที่ต้องการคุณภาพสูง

.divx

เป็นรูปแบบไฟล์วิดีโอที่ได้รับความนิยมมากขึ้น เนื่องจากให้ความคมชัดแต่มีขนาดไฟล์ที่เล็ก เปิดใช้งานกับ Divx Player หรือใช้การเข้ารหัสไฟล์ (Codec) เพื่อให้รองรับกับ Window Media Player ได้เช่นกัน

.mov

เป็นไฟล์ที่ได้รับการพัฒนาโดยบริษัทแอปเปิล รองรับการเปิดชมผ่านโปรแกรม Quick Time เพื่อการใช้งานบนเว็บไซต์และมัลติมีเดียต่าง ๆ

.wmv

Window Media Video เป็นรูปแบบไฟล์ที่ได้รับการพัฒนาจากบริษัทไมโครซอฟท์เช่นเดียวกันกับ .avi สามารถใช้งานในระบบปฏิบัติการ Window ไฟล์ WMV มักจะมีขนาดเล็ก สามารถใช้งานได้บนเว็บไซต์โดยไม่ต้องเพิ่มความเร็วในการโหลด

.mpeg

Moving Picture Experts Group เป็นรูปแบบไฟล์ที่ได้รับความนิยมมาก มีการบีบอัดมาก ทำให้ได้ไฟล์ขนาดเล็ก แต่ยังให้คุณภาพที่ดี แบ่งย่อยๆ ได้ 3 รูปแบบคือ MPEG-1, MPEG-2 และที่นิยมในปัจจุบันคือ MPEG 4 เพราะให้คุณภาพของการแสดงผลได้ดีแต่มีขนาดไฟล์เล็กมาก

.dat

เป็นนามสกุลไฟล์วิดีโอที่ใช้ในการบันทึกเป็น VCD รองรับการเปิดชมได้ผ่านเครื่องเล่น VCD และโปรแกรมในคอมพิวเตอร์ อย่าง Power DVD หรือ Window Media Player

.flv

เป็นไฟล์วิดีโอประเภท Flash ที่ใช้งานใน youtube มีการบีบอัดไฟล์ที่มีขนาดเล็ก แต่ยังให้คุณภาพที่ดีและรักษารายละเอียดของต้นฉบับไว้ได้เป็นอย่างดี รวมทั้งยังใช้งานกับอุปกรณ์อื่น ๆ ที่รองรับระบบ Flash ด้วยเช่นกัน

หากเพื่อน ๆ จะนำข้อมูล ข้อความ รูปภาพ เสียง ดนตรี เพลง กราฟิก การ์ตูน อินโฟกราฟฟิก หรือไอคอนต่าง ๆ จากอินเทอร์เน็ต เพื่อใช้ทำการบ้านหรือทำรายงานส่งคุณครู เพื่อน ๆ ควรมีการอ้างอิงแหล่งที่มาด้วยนะคะ เพราะภาพหรือข้อความเหล่านั้นอาจมีลิขลิทธิ์ของผู้สร้างสรรค์ผลงาน เพื่อเป็นการให้เครดิตแหล่งที่มา และเป็นการไม่ไปละเมิดลิขสิทธิ์ผลงานของผู้อื่น พึงระวังกันด้วยนะคะ

ขอบคุณข้อมูลดี ๆ เกี่ยวกับการแบ่งประเภทของไฟล์ จาก https://intrend.trueid.net

← ก่อนหน้า ถัดไป →

แบบทดสอบก่อนเรียน

แบบทดสอบก่อนเรียน

1 ทักษะการเข้าถึง ( Access Skill )

2 ทักษะการวิเคราะห์ (Analysis skill)

3 ทักษะการประเมิน (Evaluation skill)

4 ทักษะการสร้างสรรค์ (Creative skill)

5 ทักษะการสื่อสาร (Communication skill)

6 ทักษะการสะท้อนคิด (Reflect skill)

7 ทักษะการปฎิบัติ (Tacking action skill)

แบบทดสอบหลังเรียน